چکاپ و معاینه کامل بدن یکی از بهترین روش‌ها برای پیشگیری یا تشخیص زودهنگام هر بیماری احتمالی است. اما آیا می‌دانید که شرایط آزمایش چکاپ کامل چیست؟ آیا می‌دانید که آزمایش‌های چکاپ شامل چه چیزهای است؟ اگر نمی‌دانید تنها کافی است که آزمایشگاه دکتر مصدق را تا انتها همراهی کنید.
چکاپ کامل بدن چیست؟
چکاپ کامل بدن شامل آزمایش‌های به شکل کامل مانند قلب، کلیه، کبد و ریه برای ارزیابی وضعیت فعلی سلامتی شما و یا آگاهی و پیشگیری هنگام مشاهده علائم هشداردهنده ظاهری و ناهنجاری در داخل بدن شما است.
در صورت وجود علائم بیماری‌های کشنده مانند بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری‌های تنفسی، سرطان، دیابت، فشارخون بالا، بیماری‌های گوارشی و غیره چکاپ کامل می‌تواند شما را قبل از آن که خیلی دیر شده باشد آگاه سازد.
چکاپ هرچند وقت باید انجام شود؟
همه افراد باید حداقل سالی یکبار برای چکاپ و معاینه کل بدن خود به آزمایشگاه‌های معتبر مراجعه کنند تا از وضعیت سلامت خود به شکل کامل آگاه شوند. چکاپ کامل بدن باید در موارد زیر در اولویت قرار گیرد:
- سابقه یک بیماری از قبل موجود
- سابقه خانوادگی بیماری
بیشتر بخوانید: آزمایش های روتین هماتولوژی کدامند؟
آزمایش‌ها چکاپ کامل بدن چیست؟
جالب است بدانید که بیش از 60 آزمایش برای چکاپ وجود دارد و حتی بعضی از این آزمایش‌ها مختص آقایان یا خانم‌ها است
آزمایشاتی که در غربالگری کامل بدن انجام می‌شود به شرح زیر است:
- آزمایش خون و ادرار
- تست پروفایل چربی
- سیستم قلبی: اشعه ایکس قفسه سینه، نوار قلب و اکوکاردیوگرافی 2 بعدی
- ویتامین چک
- بررسی شکم: سونوگرافی شکم و لگن
- تست‌های عملکرد تیروئید: TSH، T3، T4
- عملکرد کلیه: اوره خون، اسیداوریک، کراتینین سرم
- تست‌های عملکرد کبد: SGPT، SGOT، بیلی‌روبین سرم
- تست‌های عملکرد ریه
- آزمایش‌ها دیابت: قند خون ناشتا، قند خون PP
- آزمایش‌ها هپاتیت B
- CT امتیازدهی کلسیم
- درصد کل چربی بدن
- چکاپ چشم
- PSA
- سی تی آنژیوگرافی عروق کرونر (قلب)
- CT غربالگری عروق گردن (کاروتید)
- سنجش تراکم مواد معدنی استخوان (BMD)
- سونو ماموگرافی و پاپ اسمیر
بیشتر بخوانید: این نکات را قبل از آزمایش تیروئید جدی بگیرید!
آزمایش‌ها چکاپ کامل بدن مختص به زنان:
- ماموگرافی: در زنان که خطر سرطان سینه کم یا متوسط است، انجام ماموگرافی هر دو سال یکبار بین سنین 50 تا 74 سال توصیه می‌شود. ممکن است بر اساس سابقه شخصی و سابقه خانوادگی ، آزمایش سرطان پستان زودتر و صورت گیرد.
- معاینه پستان: از معاینه پستان می‌توان برای بررسی توده‌های غیرطبیعی یا علائم سرطان سینه استفاده کرد.
- پاپ اسمیر: آزمایش پاپ اسمیر غربالگری سرطان دهانه رحم است. زنان باید غربالگری را از 21 سالگی شروع کنند. پس از آن، غربالگری‌های بعدی هر سه سال یکبار توصیه می‌شود. پس از 30 سالگی، انجام پاپ اسمیر هر پنج سال یکبار، تا سن 65 سالگی توصیه می‌شود. پس از 65 سالگی، اکثر زنان دیگر نیازی به انجام پاپ اسمیر ندارند.
- معاینه لگن: این کار را می‌توان با یا بدون پاپ اسمیر انجام داد. معاینه لگن شامل بررسی واژن، دهانه رحم و فرج از نظر علائم عفونت مقاربتی (STI) یا سایر شرایط است.
- آزمایش کلسترول: بیشتر زنان باید از سن 45 سالگی به طور منظم چک‌های کلسترول را شروع کنند. اگر سابقه دیابت یا بیماری قلبی یا استعداد ژنتیکی دارید، ممکن است لازم باشد از سن 20 سالگی آزمایش‌های کلسترول را شروع کنید.
- غربالگری پوکی‌استخوان: اسکن تراکم استخوان باید در حدود سن 65 سالگی شروع شود. در برخی شرایط پزشکی ممکن است زودتر شروع شود.
آزمایش‌ها چکاپ کامل بدن مختص به مردان:
- آزمایش کلسترول: به اکثر مردان توصیه می‌شود که از سن 35 سالگی به طور منظم آزمایش‌های کلسترول را شروع کنند. اگر سابقه دیابت یا بیماری قلبی دارید یا استعداد ژنتیکی دارید، ممکن است لازم باشد از سن 20 سالگی آزمایش‌های کلسترول را شروع کنید.
- غربالگری سرطان پروستات: غربالگری ممکن است برای برخی از مردان از سن 50 سالگی توصیه شود. برای کسانی که سابقه خانوادگی قوی دارند ممکن است از سن 40 سالگی شروع شود.
- معاینه بیضه: ممکن است پزشک شما بخواهد هر بیضه را از نظر علائم مشکل، از جمله توده، تغییر در اندازه، و حساسیت بررسی کند.
- غربالگری آنوریسم آئورت شکمی: این یک آزمایش غربالگری که با سونوگرافی انجام می‌شود و برای تمام مردان ۶۵ تا ۷۵ساله که تابه‌حال سیگار کشیده‌اند توصیه می‌شود.
آزمایش‌ها چکاپ کامل بدن هم در مردان و هم زنان:
- آزمایش سرطان کولون (کولورکتال): آزمایش‌های این سرطان معمولاً از سن 50 سالگی شروع می‌شود. ممکن است بر اساس شرایط سلامت شخصی و سابقه خانوادگی زودتر انجام شود.
- غربالگری سرطان ریه: سی‌تی‌اسکن سالانه با دوز کم از ریه‌ها برای مردان و زنان 55 تا ۸۰ساله که برای مدت‌زمان قابل‌توجهی سیگار کشیده‌اند یا در حال حاضر سیگار می‌کشند، توصیه می‌شود. بهتر است که با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا سابقه سیگارکشیدن شما نیاز به غربالگری سرطان ریه دارد یا خیر.
- افسردگی: بسیاری از مردم از علائم احتمالی افسردگی آگاه نیستند، زیرا به‌راحتی می‌توان آنها را به چیزهای دیگر نسبت داد. بااین‌حال، غربالگری افسردگی در هر چکاپ می‌تواند به پزشک کمک کند تا ببیند آیا علائم شما نتیجه افسردگی است یا تنها کمبود بعضی از مواد ضروری در بدن شما.
- دیابت: اگر سابقه خانوادگی یا عوامل خطر ابتلا به دیابت (مانند اضافه‌وزن یا فشارخون بالا یا کلسترول بالا) دارید، باید از نظر دیابت غربالگری شوید. پزشک شما ممکن است از آزمایش قند خون ناشتا یا آزمایش A1C استفاده کند.
- هپاتیت C: توصیه می‌شود یکبار آزمایش خون برای غربالگری هپاتیت C انجام دهند.
- واکسیناسیون: همه بزرگسالان در طول زندگی خود به واکسیناسیون نیاز دارند. با پزشک خود در مورد اینکه کدام واکسن‌ها بر اساس سن شما توصیه می‌شود صحبت کنید.
- غربالگری STI: بر اساس سابقه جنسی شخصی شما، ممکن است در طول هر معاینه فیزیکی معمول، غربالگری‌های STI به طور منظم پیشنهاد شود. این می‌تواند شامل آزمایش HIV و سفلیس باشد.
اگر پزشک شما معتقد است که قسمت خاصی از بدن شما نیاز به معاینه دقیق‌تری دارد، ممکن است آنچه به‌عنوان معاینه فیزیکی متمرکز شناخته می‌شود دریافت کنید. در این نوع معاینه، پزشک شما ممکن است تنها به قسمت خاصی از بدن شما نگاه کند تا تشخیص مشکوک خود را تأیید کند.
بیشتر بخوانید: کووید طولانی مدت
شرایط آزمایش چکاپ کامل که باید بدانید
فراموش نکنید که دستورالعمل‌های خاصی را که توسط پزشک یا مرکز مراقبت‌های بهداشتی ارائه شده است دنبال کنید.
- از معروف‌ترین شرایط آزمایش چکاپ کامل این است که 24 ساعت قبل از معاینه از خوردن غذا خودداری کنید زیرا می‌تواند تری گلیسیرید، فشار و قند خون شما را افزایش داده و باعث خطا در آزمایش شود.
- بلافاصله قبل از انجام تست سلامت از ورزش یا فعالیت شدید خودداری کنید زیرا می‌تواند ضربان قلب شما را افزایش دهد یا سطح پتاسیم شما را کاهش دهد.
- شرایط آزمایش چکاپ کامل که باید مراقب باشد این است که چه چیزی می‌نوشید. بهتر است قبل از انجام آزمایش‌ها و نمونه‌برداری، از نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکل خودداری کنید تا فشارخون خود را پایین نگه دارید و از بی‌نظمی در نتایج آزمایش جلوگیری کنید. در صورت انجام سونوگرافی لگن، حداقل یک ساعت قبل از معاینه از ادرار کردن خودداری کنید.
- خانم‌ها باید بدانند که یکی از شرایط آزمایش چکاپ کامل در هنگام آزمایش ماموگرافی این است که از عطر، دئودورانت، پودر یا کرم زیربغل یا اطراف سینه استفاده نکنید زیرا می‌تواند کیفیت آزمایش را مختل کند.
- مجموعه‌ای از آزمایش پاپ اسمیر، ادرار یا مدفوع به طور ایدئال 5-6 روز پس از آخرین روز قاعدگی انجام می‌شود.
خانم‌ها توجه کنند که از مهم‌ترین شرایط آزمایش چکاپ کامل هنگامی که نوبت به انجام آزمایش پاپ اسمیر می‌رسد این است که از رابطه جنسی، تامپون، کرم‌های واژینال، و داروهایی مانند شیاف واژینال که برای عفونت‌ها استفاده می‌شود خودداری کنید.
سخن آخر:
یک بررسی و چکاپ کامل به شما کمک می‌کند تا حد ممکن سالم باشید و از هرگونه بیماری احتمالی پیشگیری کنید. بسته به‌سلامتی شما، پزشک ممکن است آزمایش‌های اضافی را تجویز کند یا سؤالات بیشتری بپرسد. از شرایط آزمایش چکاپ کامل که در بالا ذکر کردیم به‌خوبی به یاد داشته باشید تا آزمایش دقیقی به دست آورید